Pinar del Río jest jedną z największych kubańskich prowincji, zajmuje większość zachodniej części wyspy, ale pomimo bliskiego sąsiedztwa Hawany uchodzi za słabo rozwiniętą rolniczo i gospodarczo. Autopista łącząca stolicę kraju ze stolicą regionu, zbudowana przez władze ponad dwadzieścia lat temu, miała to zmienić, ale tak się nie stało – ruch na trasie jest znikomy.
Stolica prowincji Pinar del Río, 74 km na południowy zachód od Hawany, zawdzięcza nazwę sosnom rosnącym nad Río Guamá. Jedno z najpóźniej założonych przez Hiszpanów miast na Kubie dzięki 150 tys. mieszkańców, uniwersytetowi, kilku szpitalom i zakładom przemysłowym tętni życiem. Miejscową architekturę cechuje pomieszanie stylu kolonialnego z neoklasycystycznym. Stan budynków jest różny. Niektóre pieczołowicie odnowiono, inne od rewolucji chylą się ku upadkowi. Główne atrakcje turysta bez problemu pozna w jeden dzień.
Pinar del Río jest, a w właściwie było, kubańską stolicą cygar. Otaczające je urodzajne ziemie doskonale nadają się do uprawy tytoniu i w XIX wieku zapewniały dobrobyt całej prowincji. To tłumaczy, dlaczego w Pinar i jego okolicach jest aż takie zatrzęsienie eleganckich hacjend i kamienic przypominających o dostatniej przeszłości.
Jednak fortuna kołem się toczy i pod koniec XIX wieku najwięksi producenci cygar przenieśli się do nieodległej Hawany, a Pinar del Río utraciło prestiżowy status, stając się podrzędnym dystryktem rolniczym.
Główną atrakcję miasta stanowi Fábrica de Tabacos Francisco Donatíen (Calle Antonio Maceo, tuż obok Plaza de la Independencia; tel. 82/753424; pn.-pt. 9:00-12:00 i 13:00-16:00, Sb. 9:00-12:00; 5 CUC$, w cenie zwiedzanie z przewodnikiem ok. 15-20 min). Fabryka produkuje cygara kilku dobrych marek. Warto zobaczyć hale, w których brygadzista czyta robotnikom na głos wiadomości i krótkie historyjki, a by im się raźniej pracowało przy skręcaniu cygar. Wypada też zwiedzić pomieszczenia, gdzie odbywa się ostateczna selekcja, klasyfikacja, metkowanie i pakowanie towaru. Turyści mogą zrobić zakupy na miejscu lub po przeciwnej stronie ulicy w dobrze zaopatrzonym Casa del Habano.
Warto zajrzeć do Casa Garay Fábrica de Guayabitas del Pinar (przy Calle Isabel Rubio, trzy i pół przecznicy na południe od Calle Martí; tel. 82/752966; pn.-pt. 9:00-12:00 i 13:00-16:00, Sb. 9:00-12:00; 1 CUC$, w cenie zazwyczaj szyb kie zwiedzanie z przewodnikiem i degustacja), niewielkiej fabryki specjalizującej się w produkcji alkoholu Guayabita del Pinar, z którego słynie miasto. Butelka kosztuje około 4 CUC$.
Można się również wybrać na parogodzinny spacer, zatrzymując się po drodze w Museo Provincial de Historia (Calle Martí 58; tel. 82/754300; 1 CUC$) albo w Museo de Ciencias Naturales (Muzeum Nauk Przyrodniczych, Calle Martí i Avenida Pinares; tel. 82/753087; 1 CUC$). Muzea nie pokazują czegoś szczególnie ciekawego, ale drugie mieści się w uroczym starym budynku z mauretańskimi zdobieniami.
Wypada też zajrzeć do Teatro Milanés (Calle Martí i Colón; tel. 82/753871; 1 CUC$). Wspaniały dziewiętnastowieczny gmach w dzień dostępny jest dla turystów, zaś wieczorami odbywają się w nim koncerty i występy.
Noclegi
Hotel Vuelta Abajo (Calle Martí 102, Pinar del Río; tel. 82/759381; www.islazul.cu; dwójka 52-65 CUC$). Hotel z czasów kolonialnych, który po rewolucji z wolna popadł w ruinę, ostatnio gruntownie odrestaurowany. Przestronny hol pełen jest cennych antyków, a kręte marmurowe schody prowadzą do dwudziestu czterech skromnie, ale stylowo umeblowanych pokoi. W cenie śniadanie (bufet).
Hotel Pinar del Río (Calle Martí, Pinar del Río; tel. 82/755070; www.islazul.cu; dwójka 34-38 CUC$). W cenie śniadanie (bufet). Największy w mieście. Pokoje przyzwoite, zaplecze usługowe niezłe.
Restauracje
Rumayor (przy drodze do Vinales, kilometr na północ od miasta; tel. 82/763051; codz. 12:00-15:00 i 18:00-22:00). Najważniejsza państwowa restauracja w Pinar del Río. W urządzonej w polinezyjskim stylu sali podaje się smaczne specjały kuchni criollo oraz kilka bardziej wyszukanych potraw typu pollo ahumado (wędzony kurczak) czy caldosa puerco (duszona wieprzowina). W dużym amfiteatrze od czasu do czasu odbywają się spektakle kabaretowe oraz pokazy tańca i muzyki afrokaraibskiej.
La Casona (Calles Martí i Colón; tel. 82/778263; codz. 11:30-23:30). Najbardziej nastrojowe miejsce na posiłek, stary budynek w stylu kolonialnym. Wieczorami właściciele zapraszają do ogródka piwnego, gdzie rozbrzmiewa muzyka na żywo.
